Tytuł projektu:

"Realizacja Krajowego Programu Ochrony Błotniaka Łąkowego"

Program, w ramach którego realizowano projekt: MF EOG i NMF 2014-2021 Środowisko, Energia i Zmiany klimatu

Nazwa naboru w ramach którego realizowano projekt: Działania związane z ochroną ekosystemów prowadzone przez organizacje pozarządowe (Fundusz Małych Grantów)

Numer umowy: MFEOG.07.02.03-50-0030/21-00

Data podpisania umowy: 09.11.2021

Budżet projektu:

Całkowity koszt projektu: 1 219 201,29 PLN

Kwota dofinansowania: 1 078 685,24 PLN

w tym dotacja MF EOG (85%) – 916 882,42 PLN

w tym budżet Państwa (15%) - 161 802,82 PLN

w tym środki własne Wnioskodawcy i inne źródła  - 140 516,05 PLN

dotacja (2021 r.) WFOŚiGW w Lublinie - 49 950,00 PLN

dotacja (2023 r.) WFOŚiGW w Warszawie - 52 650,00 PLN

Obszar realizacji:

Czynna ochrona lęgów błotniaka łąkowego będzie realizowana w 16 powiatach (Ryc. 1).

Tło projektu:

Działania z zakresu czynnej ochrony lęgów błotniaka łąkowego zostały zapoczątkowane przez Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" w 2005 r., początkowo były prowadzone na małą skalę, regionalnie (Południowe Podlasie). W kolejnych latach dzięki dofinansowaniu projektów przez EkoFundusz, środki Norweskie (fundusze EOG) oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, działania były rozszerzane na kolejne tereny i realizowane z większą intensywnością.

W latach 2013-2015 Towarzystwo realizowało projekt POIS.05.01.00-00-381/12 pt. "Ochrona błotniaka łąkowego w Polsce", który był współfinansowany ze środków UE (POIŚ), NFOŚiGW oraz WFOŚiGW w Warszawie. W ramach projektu POIŚ inwentaryzacją objęto 15 obszarów Natura 2000, przeprowadzono liczenia błotniaka łąkowego na 100 powierzchniach cenzusowych - kwadraty 10x10 km (Krajowy Cenzus Błotniaka Łąkowego), a czynną ochronę realizowano na terenie 9 powiatów w 4 województwach (mazowieckie, podlaskie, lubelskie, opolskie), dzięki czemu ochroną objęto ponad 240 lęgów.  Ważnym elementem projektu było opracowanie Krajowego Planu Ochrony Błotniaka Łąkowego, który został zatwierdzony przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w dniu 20.08.2015 r.

W latach 2017-2020 Towarzystwo kontynuowało działania w ramach projektu POIS.02.04.00.00.00-0018/16 pt. "Realizacja Krajowego Planu Ochrony Błotniaka Łąkowego - etap I", który był współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz NFOŚiGW (umowa pożyczki), WFOŚiGW w Lublinie (w latach 2018-2020), WFOŚiGW w Warszawie (w latach 2018-2019), WFOŚiGW w Białymstoku (w latach 2018-2020). Więcej o projekcie POIiŚ oraz jego rezultatach na stronie www.bocian.org.pl/blotniak

W okresie od 9.06.2021 do 30.04.2024 r. Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" realizowało projekt pt. "Realizacja Krajowego Programu Ochrony Błotniaka Łąkowego", który był współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021, budżetu państwa oraz środków własnych beneficjenta, w tym dotacji  WFOŚiGW w Lublinie (2021 r.) i WFOŚiGW w Warszawie (2023 r.) na uzupełnienie wkładu własnego beneficjenta w projekcie.

  • Samiec błotniaka łąkowego. Fot. Andrzej Łukijańczuk

  • Samica błotniaka łąkowego. Fot. Andrzej Łukijańczuk

  • Samica błotniaka łąkowego. Fot. Andrzej Łukijańczuk

  • Para błotniaka łąkowego. Fot. Andrzej Łukijańczuk

Projekt pt. „Realizacja Krajowego Programu Ochrony Błotniaka Łąkowego”, jest kontynuacją działań realizowanych w ramach wcześniejszych projektów, a jego głównym celem jest realizacja zatwierdzonego Krajowego Planu Ochrony oraz dalszy rozwój "sieci błotniakowej". W projekcie zaplanowano realizację zadań wpisanych do Krajowego Planu Ochrony Błotniaka Łąkowego m.in.: . działania z zakresu czynnej ochrony (na obszarach o największej koncentracji par lęgowych w Polsce, dane Krajowego Cenzusu Błotniaka Łąkowego - Ryc. 1) oraz szereg działań informacyjno-edukacyjnych. 

  • Obserwacja terenu, wyszukiwanie stanowisk lęgowych. Fot. J. Mydlak

  • Zabezpieczanie gniazda ogrodzeniem z siatki. Fot. M. Rzępała

Główne cele projektu:

Głównym celem projektu było zwiększenie sukcesu lęgowego i produktywności populacji błotniaka łąkowego na obszarach o wysokim zagęszczeniu par lęgowych gnieżdżących się w uprawach rolnych. Wartością dodaną projektu będzie zwiększenie wiedzy o potrzebie ochrony gatunku wśród społeczeństwa, zwłaszcza wśród mieszkańców wsi.

Zadania:

1. Czynna ochrona lęgów błotniaka łąkowego na obszarach (16 powiatów) o dużej koncentracji par lęgowych.

2. Promocja ochrony błotniaka łąkowego wśród rolników oraz osób zainteresowanych ochroną przyrody.

  • Zabezpieczanie gniazda ogrodzeniem z siatki. Fot. M. Rzępała

  • Pisklęta błotniaka łąkowego w wieku 15-22 dni. Fot. M. Rzępała

  • Właściciel pola na którym znaleziono gniazdo błotniaka łąkowego. Fot. M. Rzępała

  • Lotne młode błotniaki łąkowe (w wieku powyżej 35 dni). Fot. A. Łukijańczuk

Efekty projektu:

- Wykrycie 1100 par lęgowych, monitorowanie prawie 590 gniazd i czynna ochrona ponad 390 lęgów błotniaka łąkowego w latach 2021-2023 na terenie 16 powiatów w wojeówdztwie mazowieckim, lubelskim, podlaskim, łódzkim i opolskim;

- wydanie i dystrybucja wśród wykonawców czynnej ochrony, rolników, istytucji II poprawionej wersji folderu pt. "Błotniak łąkowy - sprzymierzeniec rolników (5000 egz.);

- przygotowanie i opublikowanie na kanale YouTube krótkiego spotu informacyjno-promocyjnego, którego głównym bohaterem będzie błotniak łąkowy. Klip wyświetlono ponad 20 000 razy;

- promocja czynnej ochrony błotniaka łąkowego w mediach społecznościowych (Facebook, X, YouTube);

- organizacja dwóch konferencji online poświęconych ochronie i badaniom błotniaka łąkowego. W spotkaniach uczestniczyło 200 osób;

- zakup na potrzeby monitorowania i czynnej ochrony lęgów 4 dronów wraz z akcesoriami