Błotniak łąkowy jest ptakiem drapieżnym zakładającym gniazda bezpośrednio na ziemi, pod osłoną wyższych roślin. Dawniej gnieździł się głównie na podmokłych łąkach w dolinach rzek i na rozległych bagnach. Obecnie (na skutek zaniku jego naturalnych siedlisk), lęgi wyprowadza również w uprawach zbóż i rzepaku. Błotniaki  późno przystępują do lęgów (od połowy maja), a ich młode późno (od połowy lipca) opuszczają gniazda. W latach kiedy żniwa zaczynają się wcześniej lub lęgi są opóźnione duża część gniazd jest nieumyślnie niszczona.

Kamil Kryński z swoimi podopiecznymi fot. D. Krupiński

Ważnym elementem projektu jest współpraca z rolnikami i kombajnistami, przekonanie ich o pożytecznej roli gatunku w agrocenozach oraz potrzebie jego aktywnej ochrony. Sposoby ochrony lęgów nagłaśniamy co roku w mediach. W tym roku w prasie ukazało się 10 artykułów m.in. w „Słowie Podlasia”, „Tygodniku Siedleckim”, "Gazecie Powiatowej", "Tygodniku Noteckim", „Magazynie Farmerskim”, „Wieściach Rolniczych”, „OIKOSIE”, „Gazecie Działdowskiej” w biuletynie przyrodniczym „Kraska” oraz biuletynie Komitetu Ochrony Orłów. Wzięliśmy również udział w nagraniu materiału do Kuriera Mazowieckiego TVP3. W czerwcu uczestniczyliśmy w imprezie plenerowej „Dzień Otwartych Drzwi” organizowanej przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Grabanowie. W sierpniu wydaliśmy folder (format A5, 12 stron plus okładka) w nakładzie 2000 egzemplarzy. W folderze znalazły się informacje o rozpoznawaniu gatunku, jego siedlisku, biologii, pokarmie, zagrożeniach, ochronie i obrączkowaniu. Folder został sfinansowany ze środków programu „Działaj Lokalnie V” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.


W tym roku po raz pierwszy zabezpieczaliśmy lęgi przed drapieżnikami naziemnymi (lisami, psami, kotami). Jest to metoda sprawdzona i stosowana w wielu krajach Europy Zachodniej (m.in. Niemczech, Danii, Holandii, Francji i Hiszpanii). Zabezpieczenie lęgu polega na otoczeniu gniazda (3x3m) metalowa siatką (o wysokości 1m). Metodę tą stosuje się w przypadkach kiedy mamy do czynienia z legami opóźnionymi i wiemy, że pisklęta nie zdążą opuścić gniazda przed żniwami. Wokół siatki pozostawia się 2-3 metry nieskoszonego zboża, tak żeby ogrodzenie nie było widoczne z zewnątrz. Działania te muszą być oczywiście uzgodnione z właścicielem działki, na której znajduje się gniazdo. We wszystkich przypadkach spotkaliśmy się z bardzo przychylnym podejściem rolników do problemu. Właściciele działek wyrazili zgodę na ustawienie ogrodzenia i pozostawienia nieskoszonego fragmentu zboża. Ze wszystkich zabezpieczonych w ten sposób gniazdach nie odnotowaliśmy strat spowodowanych przez drapieżniki. Pisklęta pomyślnie opuściły gniazda. Siatkę przekazała nam firma RolStal Pawłowski.

abelaryczne zestawienie wyników:

Obserwacje

Wyszukiwanie gniazd i zbieranie obserwacji zaczęliśmy już w maju. Do końca sierpnia na subforum „błotniak łąkowy” odnotowano 118 obserwacji błotniaka łąkowego. Z czego 92 dotyczyły obserwacji samców, 44 samic a 20 sparowanych ptaków. Obserwacje prowadzono głównie w powiecie bialskim, łosickim, działdowskim, okolicach Sokołowa Podlaskiego, dolinie Pasłęki, Nurca oraz Gminie Grodków

W wyszukiwaniu gniazd uczestniczyli:

Marek Bebłot, Michał Budka, Dawid Cząstkiewicz, Tomasz Ekiert, Marta Józefaciuk, Zbigniew Kajzer, Paweł Kmiecik, Rafał Kołakowski, Kamil Kryński, Jurek Lewak, Jan Lontkowski, Marek Maluśkiewicz, Łukasz Matusik, Sebastian Menderski, Jurek Mikołajczuk, Jarek Mydlak, Mirosław Rzępała, Monika Stefaniak, Krzysztof Szulak, Mariusz Szulak, Michał Wolny, Piotr Zabłocki, Piotr Zadworny.

Plany na przyszłość

Oprócz piskląt obraczkujemy również ptaki dorosłe. Fot M.Wolny

Projekt nie ma wyznaczonych ram czasowych, dlatego też nasze działania chcemy zaplanować na najbliższych kilka lat. Planujemy m.in. dodruk (w dużym nakładzie)  folderu, druk plakatu oraz naklejki z logo projektu, wykonanie posterów i koszulek z logo oraz wyposażenie w sprzęt grup roboczych. Do sprawnego funkcjonowania projektu niezbędne będą również regularne spotkania koordynatorów regionalnych. Będziemy kontynuowali i rozwijali współpracę z naszymi zagranicznymi partnerami m.in. z Holandii, Niemiec i Słowacji. Oprócz działań ochroniarskich planujemy prowadzenie prac badawczych. Chcemy poznać ekologię „polnej” populacji błotniaka łąkowego. W pierwszej kolejności skład diety (analiza wypluwek), preferencje siedliskowe oraz wielkość rewirów łowieckich (telemetria).

Wszystkim uczestnikom projektu serdecznie dziękujemy! Już teraz zachęcamy do aktywnego uczestnictwa w działaniach w następnym sezonie – zbierania i przekazywania obserwacji oraz wyszukiwania i zabezpieczania gniazd. Zapraszamy do dyskusji na subforum „błotniak łąkowy”.


Projekt wsparli:
Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności „Program Działaj Lokalnie V”
RolStal Pawłowski
Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief

Dominik Krupiński