W styczniu TP „Bocian” stało się właścicielem stada (11 maciorek i 1 tryk) owiec rasy świniarka. Owce zostały sprowadzone aż z Bieszczad i będą hodowane w gospodarstwie Pana Józefa Oreszczuka (opiekuna stada) w Bindudze nad Bugiem. Zadaniem owiec będzie zapobieganie sukcesji wtórnej w rezerwacie „Kózki” nad Bugiem. Świniarki to owce, które świetnie nadają się do wypasu w celu zagospodarowywania i rekultywacji nieużytków oraz do pielęgnacji krajobrazu na terenach cennych przyrodniczo.

Wydmy w rezerwacie Kózki Fot. Dominik Krupiński

Świniarka jest rodzimą, najbardziej prymitywną z utrzymywanych w kraju ras owiec. Świniarki występowały pierwotnie na terenie Europy środkowej i zachodniej stanowiąc przewagę ówczesnego prymitywnego pogłowia. W naturalnym chowie utrzymała się najdłużej na terenach województw wschodnich. W 1987 roku, kiedy już uznana została za zaginioną podjęto próbę jej restytucji. Wyszukano i zakupiono na terenie województw wschodnich 17 szt. maciorek i 3 szt. tryków świniarkopodobnych lokalizując je w owczarni Kieleckiego Kombinatu Ogrodniczego Piekoszów, a później w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej Lasocin woj. kieleckim.

W stadzie jest juz 7 jagniąt Fot. Dominik Krupiński

Świniarki są małymi owcami, o drobnej budowie, charakteryzują się znacznym dymorfizmem płciowym. Maciorki osiagją masę ciała 25-35 kg, a tryki 40-50 kg. U części samic mogą występować szczątkowe rogi. Świniarki wykazują cechy owiec prymitywnych: są późno dojrzewające, cechuje je sezonalność rozrodu, mała plenność, wysoka odporność na choroby, mała wybredność w żywieniu i bardzo dobre wykorzystanie paszy.

Owce świniarki ujęte są w Programie Ochrony Zasobów Genetycznych Owiec. Jego celem jest zachowanie zagrożonych wyginięciem rodzimych ras, stanowiących cenny element różnorodności genetycznej owiec. Zagrożenie wyginięciem wynika z małego znaczenia produkcyjnego tych owiec nie będących konkurencją dla ras wydajniejszych. W 2002 roku, w trzech stadach objętych programem, rozproszonych w różnych rejonach Polski (Bieszczady i Góry Świętokrzyskie) było łącznie 250 matek świniarek. W 2005 roku w czterech stadach było 228 matek. Dla porównania u wrzosówek, rasy również zagrożonej, w 48 stadach było 2230 matek. W 2007 roku było już 6 stad świniarek. Ich liczebność waha się w granicach 300-400 sztuk, czyli nadal nie osiągnęła zakładanego w Programie minimum 500 sztuk.

Opłacalność hodowli tych owiec jest niska – wełna ma słabą jakości nadaje się wyłącznie do przetwórstwa na dywany i filce; skóry są luźne, o niskiej wartości futrzarskiej. Mimo niskiej użytkowności mięsnej, związanej ze słabym umięśnieniem i wolnym tempem wzrostu, mięso jest bardzo smaczne, zbliżone do dziczyzny i świetnie nadaje się na rożen. Opłacalność hodowli zapewniają nadal dopłaty dla rolników utrzymujących lokalne rasy w ramach programu rolnośrodowiskowego. Przyszłości tej rasy można upatrywać w wykorzystaniu jej jako "żywych kosiarek" przy zagospodarowywaniu odłogów i kontroli wegetacji na obszarach objętych ochroną krajobrazu.

Pan Józef Oreszczuk z małżonką oraz swoim podopiecznym Fot. Dominik Krupiński

Dominik Krupiński
09.01.2008 r.