Wkrótce odlecą bociany!

Sierpień to czas przelotów i odlotów wielu gatunków ptaków. Najbardziej znane i śledzone są bociany. Ten rok rozpoczął się dla tego gatunku niezbyt przyjaźnie. Jak wszyscy pamiętają bociany przylatywały do nas, kiedy w pełni panowała dookoła jeszcze zima. Czy te warunki przełożą się w jakiś sposób na termin odlotu? Bociany przyleciały w terminie, a czy odlecą później z racji przesuniętych lęgów?! Proponuję miłośnikom ptaków spoglądać już wkrótce w niebo. Korzystając z informacji zawartych w Polskiej Kartotece Przyrodniczej (kartoteka-przyrodnicza.pl) pozwoliłem sobie zacytować trochę faktów.

Rok 2012. Migrujące stada widziane były już 12 sierpnia w Polsce centralnej i wschodniej. Przy czym największe stado – minimum 400 osobników, zauważono pod Białymstokiem w dniu 14 sierpnia, a liczny przelot został zaobserwowany na przedmieściach Siedlec 19 sierpnia! W południowo-wschodniej Polsce wyraźny przelot zauważono 26 sierpnia.

Rok 2011. Podobnie jak w 2012 pierwsze migrujące bociany zauważono 12 sierpnia, a liczny przelot był obserwowany jeszcze 28 sierpnia w Polsce centralnej. Największe stado zaobserwowano pod Białymstokiem 15 sierpnia – ok. 450 os. nad Zbiornikiem Siemianówka.

Rok 2010. Pierwsze migrujące bociany zaobserwowano 13 sierpnia w Polsce Centralnej. Ubogie w sezonie informacje nie pozwalają określić do kiedy bociany (główna fala) wędrowały przez Polskę. Obserwowano przeloty do kilkudziesięciu osobników.

Rok 2009. Przelot pierwszego stada nad Siedlcami – 14 sierpnia. Stado migrujące w powiecie siedleckim zaobserwowano jeszcze 26 sierpnia.

Rok 2008. Przelot migrujących bocianów zaobserwowano już 12 sierpnia. Nad Siedlcami duża grupa ptaków (ok. 100 os.) pojawiła się 20 sierpnia. Większe migrujące stado (ok. 75 os.) zaobserwowano 24 sierpnia niedaleko Łosic.

Gdzie obserwować przelotne bociany? Właściwie można to robić wszędzie. Potrzebne są tylko chęci i czas na obserwację. W sierpniu wiele osób spędza na urlopach. Proponuję zatem chętnym wybranie w terenie jakiegoś wyniesionego punktu w pobliżu miejsca zamieszkania lub pobytu  i zabranie ze sobą lornetki. Zwykle bociany wykorzystują podczas przelotu ciepłe prądy wstępujące, dlatego też zaczynają wędrować zwykle nie wcześniej niż o 9.00 rano. Aby coś rzeczywiście zaobserwować trzeba posiedzieć minimum 2-3 godziny, a jeśli ptaki zaczną lecieć to warto poświęcić i 5 godzin. W zależności od pogody bociany mogą lecieć do wczesnego popołudnia. Wytrwałych, w okresie 12-30 sierpnia, zachęcam do śledzenia nieba nie tylko z punktów, ale przy każdej okazji – przelotne stado może pojawić się także np. nad supermarketem w centrum dużego miasta! :) Wtajemniczonym ptasiarzom nie muszę mówić, że okres ten jest ciekawy do obserwacji nie tylko z powodu licznego przelotu bocianów, ale również z powodu możliwości obserwacji innych ciekawych gatunków. W okresie tym migrują błotniaki, trzmielojady, mogą zdarzyć się kobczyki i wiele wiele innych gatunków.

Zainteresowanych zachęcam do udziału w obserwacjach. Swoje wyniki można zarejestrować we wspomnianej wyżej Kartotece. Można tam również przejrzeć dotychczas zapisane obserwacje i zapoznać się ze szczegółami, w jakich okolicznościach i przez kogo ptaki były dotychczas widziane.  Skorzystać należy z opcji „wyszukiwanie zaawansowane”. Osoby, które posiadają w swoich notatnikach luźne obserwacje stad bocianów z minionych lat, również mogą je wpisać do Kartoteki.

Życzę powodzenia w obserwacjach
Mirosław Rzępała

Fot. Maciej Cmoch, Mirosław Rzępała