BOCIANIE AKTUALNOŚCI

polska bocianem stoi

Bocian biały Ciconia ciconia jest gatunkiem chronionym na mocy Ustawy o Ochronie Przyrody, Konwencji Bońskiej, Berneńskiej, Ramsarskiej, a także wymienianym w tzw. Dyrektywie Ptasiej Unii Europejskiej. Polska jest krajem, w którym gniazduje największa światowa populacja (w roku 2004 gniazdowało w Polsce około 50 000 par bociana białego).

  • Fot. Andrzej Łukijańczuk

mimo wszystko zagrożony gatunek

Bocian jest narażony na cały szereg zagrożeń powodowanych przez człowieka i jego działalność. Należą do nich m.in.: obniżenie poziomu wód gruntowych, melioracje odwadniające, przekształcenia użytków zielonych w pola uprawne, "zadrutowanie krajobrazu", zmiany pokryć dachowych i związane z tym przenoszenie się bocianów na czynne słupy energetyczne, stosowanie w rolnictwie plastikowych sznurków używanych do wiązania siana i słomy. Bocian jest gatunkiem bezpośrednio reagującym na zmiany środowiska, a zwłaszcza na zmieniającą się dostępność zasobów pokarmowych. Wszelkie zmiany w środowisku mają bezpośredni wpływ na efekty lęgów u tego gatunku.

  • Fot. Andrzej Łukijańczuk

  • Fot. Andrzej Łukijańczuk

idealny wskaźnik stanu środowiska przyrodniczego

Stan bocianiej populacji oddaje bardzo dobrze stan środowiska i w związku z tym bocian jest wykorzystywany jako gatunek wskaźnikowy. Na wielu powierzchniach próbnych prowadzone są systematyczne badania bocianiej populacji. Wyniki tych badań pozwalają przygotowywać programy ochrony określonych terenów. Ponadto bocian jest tak zwanym gatunkiem osłonowym. Oznacza to, że chroniąc jego tereny żerowiskowe i miejsca gniazdowania chroni się wiele rzadkich gatunków roślin i zwierząt nieznanych przeciętnemu człowiekowi. Odbywa się to bez ponoszenia dodatkowych nakładów. Ochrona terenów podmokłych, oczek wodnych, wilgotnych łąk, starorzeczy itp., które są głównymi żerowiskami bociana pozwala zachować najcenniejsze siedliska z całym zespołem roślin i zwierząt np. ptaki siewkowate czy rzadkie storczyki.

  • Fot. Andrzej Łukijańczuk

  • Fot. Andrzej Łukijańczuk

Bocian wymaga ochrony

W niektórych krajach europejskich bardzo wcześnie dostrzeżono zagrożenia dla bocianiej populacji i w związku z tym rozpoczęto programy ochrony tego gatunku. W Szwajcarii np. gdzie bocian wyginął już w roku 1950 prowadzi się program reintrodukcji oparty na hodowli i wypuszczaniu młodych na wolność. Podobne działania prowadzono w Alzacji i Lotaryngii, Niemczech, Holandii, Szwecji. Od roku 1995 w Polsce jest prowadzony ogólnopolski program pt. “Ochrona bociana białego i jego siedlisk”. Głównym jego elementem jest ochrona zagrożonych gniazd bocianich oraz terenów podmokłych, dla których ptak stał się gatunkiem parasolowym lub tarczowym. Od roku 1999 Towarzystwo Przyrodnicze “Bocian” prowadzi działania na rzecz ochrony bociana białego na terenie Niziny Mazowieckiej. 

  • Fot. Maciej Cmoch

  • Fot. Maciej Cmoch