Jak pomóc bocianom?

Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian” jest organizacją pozarządową. Nasze działania finansujemy dzięki ofiarności darczyńców, 1% z podatku dochodowego oraz z dotacji celowych, o które się ubiegamy. Dotacje celowe możemy przeznaczać jedynie na zadania, które fundusze decydują się finansować.

Aktualnie nie posiadamy żadnych środków z funduszy celowych na ochronę gniazd bociana białego. Prace takie możemy finansować jedynie z bardzo skromnych środków pochodzących z 1% oraz z darowizn. Dlatego też osoby, które chcą pomóc bocianom w swoje okolicy, zachęcamy do podejmowania samodzielnych działań w tym kierunku. Znamy przypadki, w których mieszkańcy dzięki zaangażowaniu w podejmowane działania doprowadzili do pomyślnego rozwiązania bocianich problemów, które najczęściej dotyczą gniazd.

Problem konkretnego bocianiego gniazda zawsze najlepiej rozwiązywać na miejscu. Może to zrobić każdy z nas! O pomoc finansową warto zgłosić się do urzędu gminy lub urzędu miasta czy starostwa powiatowego. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, które obejmują m. in. sprawy z zakresu ochrony przyrody. Tak więc, gmina powinna przeznaczyć część swojego budżetu na ochronę przyrody na swoim terenie. O pomoc w przeprowadzeniu prac związanych z remontem gniazda zwracać się można do straży pożarnej. W przypadku gniazd na liniach energetycznych prośmy o pomoc pracowników właściwego rejonu energetycznego, gdyż tylko oni mogą takie prace przeprowadzać.

Przed podjęciem działań zapoznaj się z informacjami w naszych poradnikach:

Poradnik ochrony bociana białego

Autor: Agnieszka Czujkowska, Tomasz Królak, Dorota Łukasik, Adam Olszewski, Mirosław Rzępała, Adam Tarłowski, Aleksandra Wierzbicka

Redakcja: Aleksandra Wierzbicka

Wydawca: Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" 2012

Broszura dotycząca praktycznej ochrony bociana białego (m.in. zabezpieczania i remontów gniazd, zabezpieczania linii energetycznych. najczęstszych problemów interwencyjnych, sytuacji prawnej ochrony bociana białego). Broszura adresowana do pracowników jednostek administracji samorządowej oraz wszystkich zainteresowanych czynną ochroną bociana białego.

 

 

 

Poradnik ochrony bociana białego - dla lekarzy weterynarii

Autor: Lek. wet.Agnieszka Czujkowska

Wydawca: Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" 2012

Współpraca: Ośrodek Rehabilitacji Ptaków Chronionych w Warszawskim Ogrodzie Zoologicznym

Broszura dotycząca ochrony bociana białego poprzez udzielanie pomocy weterynaryjnej poszkodowanym ptakom. Wydawnictwo specjalistyczne adresowane do lekarzy weterynarii oraz pracowników ośrodków rehabilitacji dzikich zwierząt.

 

 

 

  • Fot. Adam Tarłowski

  • Fot. Adam Tarłowski

Niezależnie od instytucji, do której się zwracamy, pamiętamy, że potrzeby związane z ochroną przyrody są zawsze większe niż środki, które można na nie przeznaczyć! Dlatego też nie ustawajmy w dążeniach do poprawy sytuacji konkretnego bocianiego gniazda, ale jednocześnie liczmy się z tym, że na pokrycie kosztów przedsięwzięcia nie zawsze znajdą się środki. W takiej sytuacji możemy próbować pozyskać je z innych źródeł lub w kolejnych latach.

Poniżej opisujemy jak rozwiązywać jedne z najczęstszych problemów z gniazdami bocianimi wraz z przykładowymi pismami, które kierować należy do właściwych jednostek.

Gniazdo na słupie energetycznym, bezpośrednio na drutach

Jak interweniować?


1.Ustalamy, czy w gnieździe przynajmniej raz pomyślnie wychowały się młode i czy było ono zajęte w minionym sezonie lęgowym. Jeśli nie – wstrzymajmy się z interwencją! Często zdarza się, że młode, nie przystępujące do lęgu bociany budują prowizoryczne gniazda, których później nie wykorzystują. Dorosłe bociany, które po wyrośnięciu młodych nie mieszczą się w gnieździe potrafią budować tzw. gniazda letnie, które służą jedynie do nocowania. W takich wypadkach zakładanie platform mija się z celem, prowadzi bowiem do niepotrzebnego przywabiania bocianów na niebezpieczne dla nich linie energetyczne.

2.Jeśli w gniazdo jest używane przez bociany i przynajmniej raz udało im się wyprowadzić z niego młode, możemy interweniować. Ustalamy, pod który rejon energetyczny podlega słup z gniazdem bocianim.  

3.Piszemy pismo do energetyków z prośbą o zabezpieczenie słupa lub linii. W zgłoszeniu konieczne jest podanie jak najpełniejszych informacji o lokalizacji słupa (można podać odczytany z niego numer), jego opis (dobrze jest też dołączyć zdjęcie), jak również opis bocianiego problemu wiążącego się z danym słupem. Podanie szczegółowych informacji ułatwi dotarcie do wskazanego miejsca, jak również przyśpieszy przygotowanie odpowiedniej konstrukcji pod platformę lęgową.

4.O sfinansowanie platformy, której koszt wynosi kilkaset zł. najlepiej zgłosić się do energetyków lub do gminy.

  • Fot. Adam Tarłowski

  • Fot. Adam Tarłowski

Linia energetyczna, gdzie bociany rok rocznie padają ofiarami porażenia prądem

Szczególnie niebezpieczne dla bocianów są gniazda posadowione w pobliżu stacji transformatorowych oraz słupów linii średniego napięcia ze zlokalizowanymi na nich tzw. „mostkami” (tj. dodatkowymi przewodami) bądź różnego typu „łącznikami” (te z kolei sprawiają wrażenie dodatkowych elementów znajdujących się na szczycie słupa). Bociany próbujące siadać na tego typu słupach nierzadko doznają porażeń, a w konsekwencji ponoszą śmierć. Jedną z metod ograniczającą tego typu przypadki jest wymiana „mostków” na przewody posiadające izolację, natomiast „łączniki” przenoszone są w miejsce znajdujące się poniżej przewodów energetycznych. Rozwiązania takie niemal w 100% poprawiają bezpieczeństwo ptaków. Wskazane powyższych metod należy jednak traktować tylko w kategoriach przykładowych, gdyż nie można ich stosować we wszystkich przypadkach. O sposobie zabezpieczenia danego słupa ostatecznie decyduje Rejon Energetyczny, kierując się względami ekonomicznymi i dostępnymi w danym przypadku rozwiązaniami technicznymi.


Jak interweniować?

1. Zabezpieczenie niebezpiecznej linii energetycznej zazwyczaj niesie ze sobą spore koszty, zastanówmy się więc, czy porażenie było incydentem jednorazowym, czy rok rocznie na słupie czy transformatorze giną bociany porażone prądem.

2. Ustalamy, pod który rejon energetyczny podlega dana linia energetyczna.  

3. Piszemy pismo do energetyków z prośbą o zabezpieczenie linii. W zgłoszeniu konieczne jest podanie jak najpełniejszych informacji o lokalizacji słupa / transformatora (można podać odczytany z niego numer), jego opis (dobrze jest też dołączyć zdjęcie), jak również opis bocianiego problemu wiążącego się z danym słupem. Podanie szczegółowych informacji ułatwi dotarcie do wskazanego miejsca.

Inne problemy z bocianimi gniazdami

W przypadku wieloletnich gniazd bocianich, z których należy zrzucić nadmiar materiału gniazdowego, czy konieczności uzyskania pomocy przy posadowieniu platformy pod gniazdo na drzewie/dachu warto zwracać się do straży pożarnej.

W przypadku, gdy gniazdo takie nie posiada podstawy w postaci platformy, zaś instalacja platformy jest konieczna dla zachowania stabilności gniazda, możemy spróbować wykonać taką platformę samodzielnie lub o pomoc w jej sfinansowaniu zgłosić się do gminy/powiatu.

Prace przy gniazdach należy wykonywać w okresie od 15 października do 1 marca. W marcu co prawda bociany jeszcze nie gniazdują, ale w gniazdach bocianów mogą już gniazdować wróble czy mazurki!

Więcej informacji o bocianich problemach i ich rozwiązywaniu, a także wzory platform znajdziesz w wydanych przez Towarzystwo broszurach.